MAVİLER KRALLIĞI:YVES KLEIN

Fransız ressam Yves Klein,1928 Nice'de doğdu. Yves Klein'ın sanattan etkilenmesinin başrollerinde

figüratif resimci babası Fred Klein ve soyut resimci annesi Marie Raymond vardır.

Daha çocukluktan ruhunu sanatla besleyen Yves Klein,1948’te 20 yaşındayken gökyüzü krallığı üzerinde hak iddia etti.

Klein ve arkadaşları, Nice’de kıyıda uzanırlarken, evreni kendi aralarında Yunan tanrıları Zeus, Poseidon ve Hades olarak paylaşmaya karar verişlerini anlatır: ‘Arman,hayvan dünyasının kontrolünü aldı.Claude (Pascal),bütün itkilerin korumasını üstlendi.Ve Yves . . . kendi hükümdarlığını,uzak gökyüzünün boşluğundaki mavi gibi,mineral olarak tanımladı.’

1955 yılında resmetmeye başladığı Klein’ın mavisi, gündüz vakti gökyüzünde görünen o hafif ve sönük renk değildir.

Klein’ın mavi monokromları, her biri tek bir renk tonuna sıkıştırılmış olduğu için daha yoğun görünen, Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosunda rastlanan kinetik enerjiye sahiptir. Diğer resimleri de kimi pembe, kimi altın sarısı, kimi insan bedeninin izlerinden etkilenmiş, kimi alev dalgalarıyla berelenmiş bize olağanüstü bir güzellikten anlar sunar.Klein bu resimleri yaparken bile, resim ve heykeldeki geleneksel fikirleri reddeden bir olaylar dizisine imza attı.

"International Klein Blue"

1958’de boş bir galeri sergiledi. 1960’ta sahte bir gazete yayınladı. 1962’de varolmayan sanat eserlerinin sertifikalarını sattı.Bir yatırımcı değildi ama, yerleştirme sanatının, kavramsal sanatın ve kurumsal eleştirinin bir habercisiydi.

En ilginç gösterilerinden birini de 1960’ta Paris’te düzenlediği ‘Mavi Çağda Antropometriler’ adlı sergisinin açılışında yaptı. Takım elbisesiyle meydana çıkan Klein, 20 dakika boyunca tek bir notanın çalınması ardından 20 dakika sessizlik içeren Monoton Sessizlik Senfonisi eşliğinde, “canlı fırçalar” olarak adlandırdığı ve vücutları mavi renkte boyanmış üç çıplak modeli beyaz tuvallere yönlendirerek vücut baskılarını yapmıştır.

"Yves Klein, Anthropometry of the Blue Period (ANT 82), 1960. Artwork"

"Anthropometrie:Princess Helena-1960"

Sanat tarihçileri bugün hala Klein’in deniz mavisi rengini kullanmasının önemini tartışıyor. Bazıları bunu 2. Dünya Savaşı sonrasında popüler hale gelen ve pişmanlık dolu duyguları yansıtan soyutlamalardan kopuş olarak değerlendiriyor. Klein’in rulolar yoluyla mekanik olarak bastığı düz monokrom eserleri, dışavurumcu sanatın reddi olarak da görülüyor.

Bazı uzmanlar ise Klein’in derinliksiz, monokromlara ve “boşluğa” olan takıntısını nükleer soykırım tehdidinin dışa vurumu olarak değerlendiriyor. Bir keresinde Klein “Her tür fiziksel maddenin bir anda yok olarak yerini en büyük soyutluk olarak hayal edeceğimiz şeye bırakacağı atom çağında yaşadığımızı kesin anlamamız gerekiyor,” demişti.

Klein’in mavi ile olan aşkının Katolikliğinden kaynaklandığını, dini resimlerde mavinin ölümsüzlüğü ve tanrısallığı simgelediğini söyleyenler de var. Ancak Klein’ın IKB rengini ruhaniliği yansıtmakta kullandığı söylense de onun bu mavi monokromları açıktan Hristiyanlıkla ilgili değildir.

Onun canlı monokromlarının ortak özelliği, insanda gökyüzüne bakıyormuşçasına bir meditasyon hissi uyandırmasıdır.

O halde Klein’i ele alırken onun dikkat çekmeye yönelik gösterilerinin, provokatörlüğünün yanı sıra duyumcu özelliklerini ve renk aşkını da vurgulamak gerekir. 2010’da Washington’daki Hirshhorn Müzesi’nde düzenlenen Klein sergisinin küratörü Kerry Brougher onunla ilgili olarak şunları söylüyor:

“Klein, rengi resim yapmak için değil, zamanın ötesinde, maneviliğe yakın, hemen hemen simyacı bir uhrevi durum yaratmanın aracı olarak kullanmıştır. Kullandığı renkler içinde mavi, parıltısı ve maddi olmayan dünyaya açılışıyla en önemlisidir. Onun mavi monokromları resim değil, koskoca bir boşluğa açılan kapılardır.”

DİĞER BAZI ESERLERİ:

"Horse-1949"

"Landscape-1951"

"HO! HO!-1960"

"Fire Painting F31-1961"

"Ex-voto dedicated to Saint Rita of Cascia-1962"

"The beheaded boy.(and the Priest)-1962"

FOTOMONTAJ ÇALIŞMASI:

Yves Klein’in en bilenen eserlerinden biri ‘Boşluğa Sıçrama’ isimli fotomontaj çalışmasıdır. Paris’te bir sokak duvarının üzerinden kendini aşağıda branda ile bekleyen insanların üzerine bıraktı. Fotoğrafçı Harry Shunk hem bu sahneyi hem de aynı sokağı boş olarak fotoğrafladı ve daha sonra bu iki sahneyi birleştirdi. Böylece Yves Klein kendini boşluğa bırakmış gibi bir görüntü ortaya çıktı.

*MONOKROM:

Bütün görsel sanatlar ve mimarlıkta tek renklilik. Yalnızca siyah ve çeşitli gri tonları kullanılarak yapılabileceği gibi, aynı rengin tonlarıyla da gerçekleştirilebilir. Polikromi (çok renklilik) sözcüğünün karşıt anlamlısıdır. Bu terim tek renkle resim yapmak anlamına gelir. Sadece bir rengin açık ve koyu tonları kullanılarak obje resmedilir. Bu tarz resimlerde arka plan çok önemlidir. Çünkü arka plan resimde kontrast yaratmada en önemli faktördür.